//Władysław Hasior. Europejski Rauschenberg?//
Wirtualne zwiedzanie wystawyWładysław Hasior. Europejski Rauschenberg?
14.02.2014 - 27.04.2014
Wystawa Władysława Hasiora w MOCAK-u była pierwszą od 40 lat tak dużą krakowską prezentacją prac tego twórcy. Hasior należy do najwybitniejszych polskich artystów. Wystawa w MOCAK-u była próbą przywrócenia należnej mu pozycji w historii sztuki XX wieku. Pokazaliśmy około stu prac z lat 1956–1986, z których część nigdy nie była reprodukowana.Prezentowane były także dokumenty, kroniki filmowe z lat 60., fragmenty filmów Grzegorza Dubowskiego i wiele innych materiałów. Na ich podstawie przedstawiliśmy artystę, który w latach 70. i 80. był polskim „towarem eksportowym”, jednak za sprawą nieprzychylnego mu środowiska stał się na wiele lat postacią trochę zapomnianą.
Hasior porównywany jest z Robertem Rauschenbergiem, prekursorem asamblażu i pop-artu. Dzieła obu twórców wykorzystują elementy znalezione, „śmieci symboliczne”, których znaczenie jest zależne od różnych uwarunkowań historyczno-społecznych. Tytuł wystawy, dla niektórych kontrowersyjny, uwidacznia paralelność inspiracji obu twórców. Obaj korzystają z symboli powszechnych w obrębie ich kultury. U Hasiora odnoszą się one głównie do kwestii historycznych i patriotycznych, u Rauschenberga podążają w kierunku codzienności. Pomimo tego, że technika pracy obu artystów jest podobna, a apogeum ich działań przypada na lata 60. i 70., Hasiorowi nie udało się poznać twórczości Rauschenberga.
Wystawie towarzyszyła prezentacja fotografii Wojciecha Plewińskiego, który przygotowując w latach 60. wywiad dla tygodnika „Przekrój”, odwiedził artystę i wykonał w jego pracowni serię fotografii.
Obszerny katalog wystawy, składający się z części teoretycznej, reprodukcji prac prezentowanych na wystawie oraz kalendarium z fotografiami archiwalnymi Hasiora i jego dzieł ukazał się w kwietniu.
Władysław Hasior (1928–1999) – rzeźbiarz, malarz, scenograf i pedagog. Prowokator i buntownik. Wykładał w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem, Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, pracował też jako scenograf tamtejszego Teatru Polskiego. Dzięki stypendium francuskiego ministerstwa kultury studiował w pracowni Ossipa Zadkine’a w Paryżu. Był członkiem międzynarodowej grupy artystów i pisarzy Phases. Mieszkał w Zakopanem, gdzie w 1985 roku w dawnej leżakowni sanatorium „Warszawianka” otworzył swoją autorską galerię.
Od końca lat 50. tworzył ze znalezionych przedmiotów i ich części liczne asamblaże o wymowie metaforycznej; od połowy lat 60. powstawały patetyczno-groteskowe Sztandary. Realizował performanse rzeźbiarskie z wykorzystaniem żywiołów natury: wiatru, wody i ognia, oraz monumentalne rzeźby, między innymi Prometeusz rozstrzelany (Kuźnice 1964), Żelazne organy (Snozka 1966), Golgota (Montevideo 1969), Słoneczny rydwan (Södertälje k. Sztokholmu 1972–1976).
Jego prace znajdują się w zbiorach między innymi Moderna Museet w Sztokholmie, Museu de Arte Moderna w São Paulo, Muzeum im. Aleksandra Puszkina w Moskwie, muzeach narodowych w Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu.